Trong phạm vi bài viết này, Công ty luật Winlegal sẽ giải đáp về vấn đề người lao động có bắt buộc phải ký hợp đồng thử việc và việc không ký hợp đồng thử việc có đem lại rủi ro nào cho người lao động.
1.Cơ sở pháp lý
Bộ luật lao động 2019
2.Hợp đồng thử việc là gì?
Hợp đồng thử việc không được định nghĩa cụ thể, tuy nhiên tại Khoản 1, Điều 24, Bộ Luật lao động 2019 quy định:
“Người sử dụng lao động và người lao động có thể thỏa thuận nội dung thử việc ghi trong hợp đồng lao động hoặc thỏa thuận về thử việc bằng việc giao kết hợp đồng thử việc”.
Như vậy, có thể hiểu hợp đồng thử việc là thỏa thuận của người lao động và người sử dụng lao động về công việc làm thử trước khi có thể làm chính thức. Trong thời gian thử việc người lao động và người sử dụng lao động sẽ phải thực hiện các quy định và nghĩa vụ như đã thỏa thuận trong hợp đồng thử việc.
3.Có bắt buộc phải ký hợp đồng lao động
Căn cứ vào Điều 24 Bộ luật Lao động 2019 đã quy định về thử việc như sau:
“1. Người sử dụng lao động và người lao động có thể thỏa thuận nội dung thử việc ghi trong hợp đồng lao động hoặc thỏa thuận về thử việc bằng việc giao kết hợp đồng thử việc.
Nội dung chủ yếu của hợp đồng thử việc gồm thời gian thử việc và nội dung quy định tại các điểm a, b, c, đ, g và h khoản 1 Điều 21 của Bộ luật này.
Không áp dụng thử việc đối với người lao động giao kết hợp đồng lao động có thời hạn dưới 01 tháng.”
Theo như quy định trên thì việc thỏa thuận thử việc giữa người lao động và người sử dụng lao động có thể thực hiện bằng việc giao kết hợp đồng thử việc hoặc ghi nội dung thử việc trong hợp đồng lao động.
Tuy nhiên pháp luật về lao động lại không có bất kỳ quy định cụ thể nào về hình thức của hợp đồng thử việc mà chỉ quy định về hình thức của hợp đồng lao động. Như vậy, khi thử việc, các bên không bắt buộc phải ký thành hợp đồng mà có thể thỏa thuận miệng về hợp đồng thử việc. Đồng nghĩa với đó, dù có thỏa thuận về thử việc nhưng không ký hợp đồng vẫn được coi là đúng luật.
4.Những rủi ro khi người lao động thỏa thuận thử việc bằng miệng?
Việc giao kết hợp đồng thử việc theo hình thức thỏa thuận miệng, người lao động sẽ gặp phải nhiều rủi ro như:
Thứ nhất người lao động dễ bị xâm phạm quyền lợi về thời gian thử việc
Căn cứ vào Điều 25 Bộ luật Lao động 2019 quy định như sau:
“Thời gian thử việc
Thời gian thử việc do hai bên thỏa thuận căn cứ vào tính chất và mức độ phức tạp của công việc nhưng chỉ được thử việc một lần đối với một công việc và bảo đảm điều kiện sau đây:
Không quá 180 ngày đối với công việc của người quản lý doanh nghiệp theo quy định của Luật Doanh nghiệp, Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp;
Không quá 60 ngày đối với công việc có chức danh nghề nghiệp cần trình độ chuyên môn, kỹ thuật từ cao đẳng trở lên;
Không quá 30 ngày đối với công việc có chức danh nghề nghiệp cần trình độ chuyên môn, kỹ thuật trung cấp, công nhân kỹ thuật, nhân viên nghiệp vụ;
Không quá 06 ngày làm việc đối với công việc khác.”
Việc không ký hợp đồng thử việc mà chỉ thỏa thuận thử việc bằng miệng thì người lao động có thể sẽ gặp những rủi ro về thời gian thử việc.
Thứ hai, người sử dụng lao động có thể tùy ý cho người nghỉ việc.
Căn cứ vào khoản 2 Điều 27 Bộ luật Lao động 2019 quy định như sau:
“Kết thúc thời gian thử việc
…
Trong thời gian thử việc, mỗi bên có quyền hủy bỏ hợp đồng thử việc hoặc hợp đồng lao động đã giao kết mà không cần báo trước và không phải bồi thường.”
Theo đó, trong thời gian thử việc, dù có lập hợp đồng thử việc bằng văn bản hay thỏa thuận thử việc bằng miệng thì các bên đều có quyền hủy bỏ hợp đồng thử việc mà không cần báo trước cũng như là bồi thường.
Tuy nhiên, không phải người sử dụng lao động nào cũng biết điều này. Nhưng khi không có hợp đồng, người sử dụng lao động sẽ dễ dàng hiểu rằng không có văn bản ràng buộc về pháp lý nên có thể cho người lao động nghỉ việc theo ý muốn của mình.
Thứ ba không có căn cứ để giải quyết quyền lợi khi xảy ra tranh chấp
Không có giấy tờ ràng buộc về pháp lý nên nếu người lao động nghỉ việc khi đang trong quá trình làm thử thường bị doanh nghiệp từ chối thanh toán các khoản tiền lương và quyền lợi khác liên quan. Khi đó, người lao động sẽ gặp phải khó khăn khi chứng minh trước cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp.
Trên đây là những giải đáp về vấn đề người lao động có bắt buộc phải ký hợp đồng thử việc theo quy định của pháp luật. Quý khách có nhu cầu muốn tìm hiểu thông tin xin liên hệ:
CÔNG TY LUẬT TNHH WINLEGAL
Trụ sở chính (văn phòng giao dịch): Lô 09 khu N1 ngõ 1, đường Nguyễn Hoàng Tôn, P. Xuân La, Q. Tây Hồ, TP. Hà Nội
Việc giao kết hợp đồng thử việc theo hình thức thỏa thuận miệng, người lao động sẽ gặp phải nhiều rủi ro như:
