Hiện nay, các vấn đề về chuyển hướng thương mại, chệch hướng thương mại, tạo dựng thương mại được quan tâm. Mỗi hiện tượng lại có những tác động khác nhau đối với nền quan hệ thương mại giữa các nước trong khu vực. Hãy cùng WINLEGAL tìm hiểu về hiện tượng thương mại chệch hướng trong bài viết dưới đây nhé.
1. HIỆN TƯỢNG THƯƠNG MẠI CHỆCH HƯỚNG
- Thương mại chệch hướng là hiện tượng hàng hóa nhập khẩu từ ngoại khối có thể xâm nhập vào các quốc gia có thuế quan cao thông qua quốc gia có thuế quan thấp trong một khu vực thương mại tự do.
- Nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng này là do sự phân biệt về mức thuế xuất, nhập khẩu giữa các nước thành viên và không phải thành viên của một hiệp định hay một khu vực thương mại tự do.
- Bản chất của hiện tượng thương mại chệch hướng là một hiện tượng mang tính chất tiêu cực, là một hình thức trốn thuế của các nhà sản xuất ngoài khu vực thương mại tự do né tránh thuế quan nhằm xâm nhập vào thị trường của các nước có thuế quan cao mà không phải chịu mức thuế đối của các quốc gia đặt với khu vực ngoài khối bằng cách xây dựng nhà máy thực hiện công đoạn cuối cùng của quy trình sản xuất ở các nước có thuế quan thấp và sau đó xuất khẩu sang các nước thành viên khác có thuế quan cao hơn.
- Thương mại chệch hướng không chỉ gây tổn thất cho các nước trong khối do phải trả giá hàng nhập khẩu cao hơn mà còn gây tổn thất cho các nước ngoài khối do không xuất khẩu được hàng hóa hoặc bị bắt buộc phải giảm giá xuất khẩu của họ nhằm cạnh tranh.
- Điều này khiến các ngành xuất khẩu có lợi thế cạnh tranh không phát huy được hiệu quả, ảnh hưởng đến sự đoàn kết trong khối FTA và ảnh hưởng tiêu cực đến sự hợp tác và phát triển giữa các quốc gia.
2. BIỆN PHÁP KHẮC PHỤC HIỆN TƯỢNG CHỆCH HƯỚNG TRONG CÁC KHU VỰC THƯƠNG MẠI TỰ DO
– Áp dụng một biểu thuế quan chung đối với hàng hóa đến từ bên ngoài
- Để hạn chế thương mại chệch hướng, các quốc gia thành viên nên thỏa thuận thống nhất một biểu thuế chung áp dụng đối với hàng hóa từ bên ngoài, tức là chuyển đổi từ khu thương mại tự do sang liên minh thuế quan nhằm đảm bảo không làm nảy sinh hiện tượng này như trong khu vực mậu dịch tự do.
– Áp dụng quy tắc xuất xứ hàng hóa (Rules of Origin-RO)
- Để tránh hiện tượng thương mại chệch hướng xảy ra trong FTA, các khu này đều cần có quy định về xuất xứ hàng hóa. Quy tắc xuất xứ là một tập hợp những quy định pháp luật nhằm xác định quốc gia của xuất xứ hàng hóa. Đây là yếu tố thiết yếu trong các FTA nhằm xác định sự hợp lệ của hàng nhập khẩu để được hưởng mức thuế ưu đãi.
- Để khắc phục hiện tượng thương mại chệch hướng, các quốc gia cần áp dụng nguyên tắc RO đối với từng trường hợp cụ thể, tức là những hàng hóa nào thỏa mãn các điều kiện nhất định được đưa ra thì mới được hưởng mức thuế ưu đãi.
– Giảm hàng rào thương mại
- Để đảm bảo không có hiện tượng thương mại chệch hướng, các nước thành viên trong khối nên cùng nhau giảm hàng rào thương mại đối với các quốc gia ngoài khối.
- Mặc dù thuế nhập khẩu được coi là công cụ bảo hộ hữu hiệu nhưng trong nền kinh tế phát triển đa dạng như hiện nay thì việc bảo hộ chỉ mang tính chất trực tiếp đối với các ngành sản xuất các mặt hàng đó nhưng lại là gánh nặng (làm tăng chi phí) đối với các ngành sử dụng các mặt hàng này để làm nguyên liệu đầu vào cho khâu sản xuất kinh doanh.
– Ký kết thỏa thuận thương mại
- Để hạn chế hiện tượng thương mại chệch hướng, trong quá trình đàm phán nhằm ký kết các FTA, các quốc gia thành viên trong khu vực cần có những nghiên cứu thận trọng về đặc điểm của từng nước tham gia ký kết và nội hàm của các FTA nhằm làm cho quá trình tạo ra thương mại nhiều hơn là chệch hướng thương mại.
- Bên cạnh đó, mỗi nước thành viên phải ban hành những chính sách nhằm khắc phục hiện tượng này.
- Mặt khác, mở rộng thị trường xuất, nhập khẩu cũng phần nào tạo nên nhiều mối liên hệ kinh tế với nhiều bạn hàng quốc tế hơn nên giảm sự chệch hướng trong thương mại hơn. Một khu vực thương mại tự do được thiết lập đồng nghĩa với việc không chỉ hàng hóa mà các yếu tố sản xuất (vốn, lao động…) cũng được di chuyển một cách linh hoạt giữa các quốc gia trong khu vực.
Trên đây là những thông tin chi tiết về hiện tượng thương mại chệch hướng trong FTA và biện pháp khắc phục hiện tượng đó, WINLEGAL vừa chia sẻ với các bạn. Bạn có nhu cầu muốn tìm hiểu thêm thông tin xin liên hệ:
CÔNG TY LUẬT TNHH WINLEGAL
Trụ sở chính (văn phòng giao dịch): Lô 09 khu N1 ngõ 1, đường Nguyễn Hoàng Tôn, P. Xuân La, Q. Tây Hồ, TP. Hà Nội
Điện thoại: 0246.29.33.222/ 0976.718.066
Chuyên viên: Minh Trang
Ngày xuất bản: 11/10/2023
