Trong bối cảnh hội nhập quốc tế của Việt Nam hiện nay, với ý nghĩa và giá trị đã được thừa nhận của án lệ theo kinh nghiệm quốc tế thì việc cho phép áp dụng là phương thức nhằm góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả trong việc giải quyết các vụ việc dân sự (VVDS). Hãy cùng WINLEGAL tìm hiểu về áp dụng án lệ giải quyết VVDS khi chưa có điều luật áp dụng trong bài viết dưới đây.
CƠ SỞ PHÁP LÝ
- Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015.
1. ÁN LỆ LÀ GÌ?
Án lệ là những lập luận, phán quyết trong bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án về một vụ việc cụ thể được Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao lựa chọn và được Chánh án Tòa án nhân dân tối cao công bố là án lệ để các Tòa án nghiên cứu, áp dụng trong xét xử.
2. ÁP DỤNG ÁN LỆ LÀ GÌ?
Áp dụng án lệ là việc cơ quan có thẩm quyền (Tòa án) sử dụng và vận dụng án lệ đã được công bố để giải quyết vụ việc hoặc vụ án có tính chất tương tự nhằm đảm bảo các quyền, lợi ích của các cá nhân, tổ chức, đảm bảo công bằng xã hội, đồng thời góp phần khắc phục lỗ hổng pháp luật và nâng cao hiệu quả của việc giải quyết vụ án, chất lượng xét xử của Tòa án.
3. ÁP DỤNG ÁN LỆ GIẢI QUYẾT VVDS KHI CHƯA CÓ ĐIỀU LUẬT ÁP DỤNG
- Theo quy định tại khoản 3 Điều 45 BLTTDS 2015, điều kiện để một án lệ được áp dụng trong việc giải quyết các VVDS khi chưa có điều luật quy định là: (i) Quan hệ xã hội phát sinh thuộc đối tượng điều chỉnh của luật dân sự; (ii) Không có quy phạm trực tiếp điều chỉnh, không có tập quán được áp dụng, không thể áp dụng tương tự pháp luật; (iii) VVDS thuộc thẩm quyền giải quyết của các chủ thể có thẩm quyền.
- Việc coi và sử dụng án lệ đã tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình xét xử, giải quyết vụ việc của Tòa án. Bởi lẽ, thông qua cách tiếp cận thực tiễn giúp cho việc xác minh, phân tích các vấn đề liên quan đến vụ việc dưới góc độ thực tế hơn, đồng thời gợi mở hướng giải quyết vụ án một cách thỏa đáng, đảm bảo quyền và lợi ích công bằng giữa các bên nhằm nâng cao hiệu quả và chất lượng của việc giải quyết vụ án.
- Áp dụng án lệ là việc cơ quan có thẩm quyền (Tòa án) sử dụng và vận dụng án lệ đã được công bố để giải quyết vụ việc hoặc vụ án có tính chất tương tự nhằm đảm bảo các quyền, lợi ích của các cá nhân, tổ chức, đảm bảo công bằng xã hội, đồng thời góp phần khắc phục lỗ hổng pháp luật và nâng cao hiệu quả của việc giải quyết vụ án, chất lượng xét xử của Tòa án.
- Việt Nam đã chính thức thừa nhận án lệ và vai trò phát triển án lệ của Tòa án trong Luật Tổ chức Tòa án nhân dân 2014. Việc áp dụng án lệ trong giải quyết VVDS khi chưa có điều luật áp dụng đã phần nào khắc phục được những hạn chế như: Thiếu hụt quy phạm giải quyết các tranh chấp trong xã hội, sự không tỏ tường trong câu chữ, sự không đầy đủ về mặt nội dung của hệ thống văn bản quy phạm pháp luật hiện nay.
Trên đây là nội dung về việc áp dụng án lệ giải quyết VVDS khi chưa có luật áp dụng, WINLEGAL chia sẻ đến bạn. Mọi thắc mắc xin vui lòng liên hệ:
CÔNG TY LUẬT TNHH WINLEGAL
Trụ sở chính (văn phòng giao dịch): Lô 09 khu N1 ngõ 1, đường Nguyễn Hoàng Tôn, P. Xuân La, Q. Tây Hồ, TP. Hà Nội
Điện thoại: 0246.29.33.222/ 0976.718.066
Chuyên viên: Minh Trang
Ngày xuất bản: 26/10/2023
