Trong vụ án hôn nhân gia đình thì bên cạnh việc xem xét, giải quyết vấn đề tài sản, nghĩa vụ thì Tòa án còn xem xét, giải quyết vấn đề về nhân thân. Khi giải quyết việc ly hôn giữa vợ với chồng mà con từ đủ 7 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của người con là mong muốn sống với cha hay sống với mẹ khi cha mẹ ly hôn.
Theo quy định tại khoản 3 Điều 208 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015: Đối với vụ án tranh chấp về nuôi con khi ly hôn hoặc thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn, Thẩm phán phải lấy ý kiến của con chưa thành niên từ đủ bảy tuổi trở lên, trường hợp cần thiết có thể mời đại diện cơ quan quản lý nhà nước về gia đình, cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em chứng kiến, tham gia ý kiến. Việc lấy ý kiến của con chưa thành niên và các thủ tục tố tụng khác đối với người chưa thành niên phải bảo đảm thân thiện, phù hợp với tâm lý, lứa tuổi, mức độ trưởng thành, khả năng nhận thức của người chưa thành niên, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp, giữ bí mật cá nhân của người chưa thành niên.
Theo quy định tại khoản 2 Điều 81 Luật hôn nhân và gia đình 2014 về việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn: ” Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con ” nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.
Theo các quy định nêu trên thì khi vợ chồng tiến hành ly hôn tại Tòa án, bất kể là thuận tình ly hôn hay đơn phương ly hôn thì việc xem xét nguyện vọng của con chưa thành niên từ đủ 07 tuổi trở lên là thủ tục bắt buộc mà Tòa án phải thực hiện. Điều này thể hiện sự tôn trọng quyền và lợi ích của con người. Tuy nhiên, nguyện vọng của con từ đủ 07 tuổi trở lên chỉ là một trong những yếu tố Tòa án phải xem xét trong quá trình giải quyết vụ án, còn tổng thể việc quyết định giao con cho bên nào trực tiếp nuôi phải căn cứ vào rất nhiều yếu tố của người trực tiếp nuôi con để đảm bảo tốt nhất quyền lợi của con như thu nhập hàng tháng, chỗ ở ổn định, thời gian chăm sóc, giáo dục, vui chơi với con, nhân cách, đạo đức tốt…
Như vậy, Khi giải quyết tranh chấp quyền nuôi con trong trường hợp 2 bên không thỏa thuận được, Tòa án sẽ cân nhắc và căn cứ theo mong muốn, nguyện vọng của trẻ để ra quyết định. Hiện nay chưa có văn bản nào hướng dẫn cụ thể về trình tự, thủ tục cũng như các cách thức lấy ý kiến của trẻ đối với các vụ việc giành quyền nuôi con. Pháp luật chỉ dừng lại ở việc quy định lấy ý kiến của con là bắt buộc nhưng không có nghĩa là phải lấy ý kiến của con trước tòa, do đó, tùy theo từng vụ việc và hoàn cảnh cụ thể, Tòa án sẽ linh hoạt và áp dụng cách thức lấy ý kiến của con cho phù hợp nhất. Trong thực tiễn giải quyết các vụ việc, thông thường Tòa án sẽ lựa chọn một trong các cách thức để lấy ý kiến của trẻ như sau:
Cách 1: Lấy ý kiến trực tiếp: con được yêu cầu hoàn thiện bản tự khai tại trụ sở của Tòa ( có thể dưới sự hướng dẫn của cha mẹ).
+ Ưu điểm: đảm bảo tính khách quan, công bằng
+ Nhược điểm: có thể ảnh hưởng đến tâm sinh lý của trẻ
Cách 2: Lấy ý kiến gián tiếp: Tòa án sẽ căn cứ theo nguyện vọng được nêu trong bản tự khai của con do cha mẹ giao nộp lại cho Tòa án
Thực tế cho thấy đa phần các Tòa án lấy ý kiến của con từ đủ 07 tuổi trở lên bằng văn bản (bản khai, tự khai viết tay, hoặc đánh máy) có chữ ký hoặc điểm chỉ của con và cha mẹ. Việc lấy ý kiến được thực hiện tại trụ sở Tòa án trước khi xét xử vụ việc ly hôn. Có Tòa án yêu cầu cha mẹ hướng dẫn con viết Bản tự khai (thể hiện nguyện vọng của con, có chữ ký hoặc điểm chỉ của con và cha, mẹ) ngoài trụ sở Tòa án; Có trường hợp, Tòa án lấy ý kiến của con bằng văn bản trước đó, song, theo yêu cầu của một bên đương sự, Tòa tiếp tục triệu tập con để xét lại nguyện vọng của con ngay tại phiên tòa hoặc có trường hợp Hội đồng xét xử trực tiếp liên lạc với trẻ qua điện thoại để xác định lại ý chí của con. Tại địa phương đã thành lập Tòa Gia đình và người chưa thành niên, việc lấy ý kiến của con thực hiện tại Phòng trẻ em của Tòa chuyên trách này trước khi xét xử vụ việc.
Trên đây là toàn bộ thông tin cơ bản những quy định của pháp luật về lấy ý kiến con khi bố mẹ ly hôn mà chúng tôi cung cấp tới Quý độc giả hy vọng những thông tin hữu ích trên sẽ giúp ích được cho các bạn. Quý khách có nhu cầu muốn tìm hiểu thêm thông tin xin liên hệ.
CÔNG TY LUẬT TNHH WINLEGAL
Trụ sở chính (văn phòng giao dịch): Lô 09 khu N1 ngõ 1, đường Nguyễn Hoàng Tôn, P.Xuân La, Q.Tây Hồ, TP. Hà Nội
Điện thoại: 0246.29.33.222/0976.718.066
Chuyên Viên : Thu Luyến
Ngày xuất bản : 14/10/2023
